Κωνσταντίνος Βολανάκης (1837-1907)

Ο Κωνσταντίνος Βολανάκης θεωρείται ως ο πατέρας της θαλασσογραφίας. Μαζί με τον Λύτρα, τον Γύζη, τον Βρυζάκη, και τον Ιακωβίδη θεωρείται ως ένας από τους κύριους εκπροσώπους της Σχολής του Μονάχου. Διακρίθηκε ως θαλασσογράφος και ως καλλιτέχνης που θα μεταφέρει τα κεκτημένα του ολλανδικού μπαρόκ στον 19ο αιώνα με ένα ύφος απόλυτα κλασικότροπο. Σπούδασε ζωγραφική στο Μόναχο πλάι στον Karl Theodor von Piloty. Σύμφωνα με την επίσημη γραμμή της Ακαδημίας Μονάχου, τότε που σπούδαζε ο Βολανάκης, οι καθηγητές συνιστούσαν "αποφυγή της τοπιογραφίας, γιατί αποτελεί την παρακμή της ζωγραφικής" και συνιστούσαν ενασχόληση με την προσωπογραφία. Φαίνεται ότι ο Βολανάκης δεν είχε ταλέντο στην προσωπογραφία, όπως ο Γεώργιος Ιακωβίδης, ή ο Νικόλαος Γύζης. Έτσι προσπέρασε αυτή την απαγόρευση ενασχολούμενος με το αγαπημένο του θέμα, τη θαλασσογραφία. Το ταλέντο του αναγνωρίσθηκε νωρίς, αλλά στάθηκε τυχερός ύστερα από ένα ιστορικό γεγονός. Το 1866 έλαβε χώρα στην Αδριατική θάλασσα, κοντά στις Δαλματικές ακτές, η Ναυμαχία της Λίσσας μεταξύ των στόλων της Αυστριακής Αυτοκρατορίας και της Ιταλίας. Νίκησε η Αυστρία. Ο Αυτοκράτορας τότε προκήρυξε ένα διαγωνισμό ζωγραφικής για την απεικόνιση αυτού του σημαντικού γεγονότος. Έτσι το 1867 ο Βολανάκης βραβεύεται σε διαγωνισμό της αυστριακής κυβέρνησης με θέμα τη ναυμαχία της Λίσας, έργο που αγοράστηκε από τον ίδιο τον αυτοκράτορα της Αυστροουγγαρίας Φραγκίσκο- Ιωσήφ.

Ο Βολανάκης παθιάζεται με τις μικρογραφικές λεπτομέρειες που αφορούν την ανατομία των κομψών ιστιοφόρων που ζωγραφίζει. Όπως επίσης παθιάζεται με τη φωταύγεια των μακρινών οριζόντων , με το διάφανο sfumato που γεννά η ένωση ουρανού και θάλασσας.

Από το 1883 και μέχρι το 1903 δίδαξε στην Σχολή των Ωραίων Τεχνών (μετέπειτα Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών) της Αθήνας, αρχικά το μάθημα της Στοιχειώδους Γραφής και αργότερα το μάθημα της Αγαλματογραφίας. Στο μεταξύ, λόγω τόσο της πολυμελούς οικογένειάς του όσο και των χαμηλών τιμών πωλήσεως των πινάκων του, πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του φτωχός.Στις 29 Ιουνίου 1907 ο μεγάλος θαλασσογράφος πεθαίνει, ενώ ο Παύλος Νιρβάνας έγραφε με πίκρα: «Ήσαν πέντε άνθρωποι στην κηδεία του…».

                                                       Η πυρπόληση της τούρκικης φρεγάτας

  

                                     Παραλία του Βόλου στο φως του φεγγαριού

                                                              Συλλέγοντας τα δίχτυα

                                                                                   Αργώ

                                                                       Θαλασσογραφία

                                                      Τα εγκαίνια της Διώρυγας της Κορίνθου

                                                                Δύση πάνω απ' το νησί της Σαλαμίνας

                                                                              Δύο ψαράδικα

Κωνσταντίνος Βολανάκης, αφιέρωμα ΕΡΤ.

πηγή : Ελληνομουσείον, Μάνος Στεφανίδης, τόμος β'
Κωνσταντίνος Βολανάκης
  https://paletaart.wordpress.com/page/30/

 Τέχνη & Ποίησις en-texnon.blogspot.com

Πωλ Ελυάρ, '' Έλληνα λαέ ''

Πωλ Ελυάρ (Paul Éluard)

ΑΘΗΝΑ

Έλληνε λαέ βασιλιά απελπισμένε

Να χάσεις άλλο πια δεν έχεις πάρεξ τη λευτεριά

Τον έρωτά σου για την λευτεριά και την δικαιοσύνη

Και τον άπειρο σεβασμό του ίδιου του εαυτού σου

Βασιλιά λαέ δε σε απειλεί ο θάνατος

Στον έρωτά σου είσαι όμοιος είσαι αγαθός

Και το κορμί σου και η καρδιά πεινούν για αιωνιότητα

Βασιλιά λαέ που πίστεψες πως σου χρωστούν το ψωμί

Και πως σου δίναν τίμια τ' άρματα να σηκώσεις

Τίμια δικιά σου σώζοντας  βάζοντας τον δικό σου νόμο

Λαέ απελπισμένε στα δικά σου μόνο άρματα εμπιστέψου

Ελεημοσύνη σαν τα δώσανε κάνε τα εσύ ελπίδα

Και την ελπίδα όρθωσε στο μαύρο φως αντίκρυ

Στον ανελέητο Χάροντα που δίπλα σου δε βολεύεται

Λαέ απελπισμένε ήρωα λαέ

Λαέ πεινασμένων λαίμαργων της πατρίδας

Μικρέ και μεγάλε στα μέτρα του λαού σου

Έλληνα λαέ αφέντη παντοτινέ των πόθων σου

Συνταιριασμένα το ιδανικό της σάρκας και η σάρκα η ίδια

Η φυσική λαχτάρα το ψωμί και η λευτεριά

Η λευτεριά όμορφη με την ηλιόλουστη θάλασσα

Το ψωμί όμοιο με τους θεούς το ψωμί που σμίγει τους ανθρώπους

Το αληθινό ολόφωτο αγαθό πιο δυνατό απ' όλα

Πιο δυνατό απ' τον πόνο και απ' τους εχθρούς μας όλους

                                                              9 Δεκέμβρη 1944

πηγή : http://anasintaxi.awardspace.com/141.htm

Να ειπωθούν όλα

Το παν είναι να ειπωθούν όλα, και μου λείπουν οι λέξεις
Και μου λείπει ο καιρός, και μου λείπει το θάρρος
Ονειρεύομαι ξετυλίγω στην τύχη τις εικόνες μου
Εχω άσχημα ζήσει, κι έχω μάθει άσχημα να μιλώ καθαρά.

Να ειπωθούν όλα για τους βράχους, τη λεωφόρο και τα λιθόστρωτα
Τους δρόμους και τους διαβάτες τους τα λιβάδια και τους βοσκούς
Το χνούδι της άνοιξης και τη σκουριά του χειμώνα
Το κρύο και τη θέρμη συνθέτοντας ένα και μόνο καρπό

Θέλω να δείξω το πλήθος και κάθε άνθρωπο χώρια
Μαζί μ΄ ό,τι τον ζωντανεύει και ό,τι τον απελπίζει
Και κάτω από τις ανθρώπινες εποχές κάθε τι που φωτίζει
Την ελπίδα του και το αίμα του την ιστορία του και τη λύπη του

Θέλω να δείξω το τεράστιο πλήθος διαιρεμένο
Το πλήθος διαμοιρασμένο όπως σε κοιμητήριο
Και το πλήθος πιο δυνατό απ΄ τη σκιά του την ακάθαρτη
Έχοντας γκρεμίσει τους τοίχους του έχοντας νικήσει τ΄ αφεντικά του

Την οικογένεια των χεριών, την οικογένεια των φύλλων
Και το περιπλανώμενο ζώο χωρίς προσωπικότητα
Τον ποταμό και τη δροσιά γονιμοποιά και εύφορα
Τη δικαιοσύνη όρθια την εξουσία καλά φυτεμένη

πηγή : http://homouniversalisgr.blogspot.gr/2012/11/blog-post_9205.html

 Ο Πωλ Ελυάρ στον Γράμμο

Νικηφόρος Λύτρας (1832-1904)

Έχει αποκληθεί από τους μελετητές « γενάρχης και πατριάρχης» της ελληνικής τέχνης ο Νικηφόρος Λύτρας, αυτός που είναι περισσότερο από οτιδήποτε άλλο δημιουργός και δάσκαλος με καθαρά προσωπικές και γόνιμες διατυπώσεις. Γεννήθηκε στον Πύργο της Τήνου το 1832 και πέθανε στην Αθήνα το 1904.
Με σπουδές στο Σχολείο των τεχνών τα χρόνια 1850-56 και δασκάλους του το Ludwing Thierch, τους αδερφούς Μαργαρίτη και το Raffaelo Ceccoli, θα αρχίσει πολύ νωρίς την καλλιτεχνική του δραστηριότητα. Θα συνεχίσει τις σπουδές του στο Μόναχο με υποτροφία της ελληνικής κυβέρνησης τα χρόνια 1860- 1865. Με το γυρισμό του στην Ελλάδα το 1865 θα διοριστεί καθηγητής στην έδρα της Ανωτάτης Ζωγραφικής της καλλιτεχνικής Σχολής του Πολυτεχνείου, δηλαδή του Σχολείου των Τεχνών, όπου θα διδάξει 38 ολόκληρα χρόνια ως τη χρονιά του θανάτου του το 1904.
Για τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα ο Λύτρας είναι μια από τις καθοριστικές φυσιογνωμίες της καλλιτεχνικής και πνευματικής ζωής, με το εργαστήριο του, κέντρο κάθε είδους δραστηριοτήτων, με μαθητές και φιλότεχνους κοντά του, πάντα δημιουργός και δάσκαλος.
Ο Λύτρας, επίσημος προσωπογράφος της υψηλής κοινωνίας της Αθήνας έχει φιλοτεχνήσει ολόσωμα μνημειακά πορτραίτα μελών των οικογενειών Σερπιέρη, Καυτατζόγλου, διευθυντών της Εθνικής Τράπεζας και άλλων επιφανών Αθηναίων, που συγκαταλέγονται στα πιο σημαντικά δείγματα της ελληνικής ζωγραφικής του 19ου αιώνα. Οι εικονιζόμενοι, άντρες και γυναίκες, με τα διακριτικά γνωρίσματα της υπεροχής τους, αγέρωχο ύφος, πλούσια ρούχα, επιβλητικό περιβάλλον, προβάλλονται εντυπωσιακά μέσα στο ζωγραφικό χώρο, ενώ ο ζωγράφος με ψυχογραφική διεισδυτικότητα τονίζει τα ξεχωριστά στοιχεία κάθε προσωπογραφούμενου. Σε μία άλλη κατηγορία περισσότερο εμπορικών προσωπογραφιών και οι αισθητικές αξίες των πινάκων είναι περιορισμένες.
Οι ηθογραφίες του Λύτρα, είδος στο οποίο θεωρείται εισηγητής, ανταποκρίνονται στην κυρίαρχη ιδεολογία της αστικής τάξης της εποχής και στο γενικό αίτημα για την απόδειξη της ιστορικής συνέχειας των Ελλήνων. Τα δύο ταξίδια του στην Ανατολή, στη Μ. Ασία το 1873 με το φίλο του Γύζη και στην Αίγυπτο το 1879, πλουτίζουν τους πίνακές του με ανατολίτικα θέματα, αραπάκια, φελλάχες, χότζες, στοιχεία του τόσο προσφιλούς στη Δύση ανατολισμού.
Ο Λύτρας δούλεψε ευσυνείδητα και ως ζωγράφος και ως καθηγητής στο Σχολείο Καλών Τεχνών. Κοντά του μαθήτεψαν πολλοί ζωγράφοι, που αργότερα ακολούθησαν διαφορετικούς δρόμους και διακρίθηκαν, όπως ο Γ. Ιακωβίδης, ο Π. Πανταζής, ο Γ. Ρόιλος, ο Ν. Βώκος.
Γνώρισε νωρίς την αναγνώριση και τη δόξα. Η παρουσία του στις καλλιτεχνικές εκθέσεις της Αθήνας, είτε ως εκθέτη είτε ως κριτή, υπήρξε συνεχής. Εκπροσώπησε της Ελλάδα, μαζί με τους διάσημους συναδέλφους του, στις Παγκόσμιες Εκθέσεις του Παρισιού του 1855, 1867, 1878 και της Βιέννης του 1873. Παρασημοφορήθηκε με το Χρυσό Σταυρό του Σωτήρος το 1903.

πηγή : http://www.tinos.biz/culture/LITRAS.htm

                                                                             Ρόδια

                                                                          Όρθρος

                                                                         Κάλαντα

                                                                            Προσμονή

                                                                         Το φίλημα

     Η Αντιγόνη μπροστά στο σώμα του νεκρού Πολυνείκη

                                                                Παιδί που καπνίζει

                                                                      Άνθη Επιταφίου

                                                                    Κοπέλα με ρόκα

                                                                            Κυνήγι

                                                                         Γυμνό

                                                                     Ο μικρός ζωγράφος

                                                                Το Ψαριανό μοιρολόι

 

                                                              Πορτραίτο αγοριού


πηγές :http://www.capital.gr/News.asp?id=1752105
http://pinterest.com/photovolida/nikiforos-lytras/
http://www.nationalgallery.gr/site/content.php?artist_id=4279

Κωνσταντίνος Παρθένης ( 1878-1967 )

Ο Κωνσταντίνος Παρθένης αντιπροσωπεύει την ηρωική φάση του ελληνικού Μοντερνισμού, που κατάφερε να πραγματοποιήσει στην αρχή του
20ού αιώνα τη ρήξη με το καλλιτεχνικό κατεστημένο του Μονάχου. Η κοσμοπολίτικη παιδεία του Αλεξανδρινού ζωγράφου (Ιταλία, Βιέννη, Παρίσι) εξηγεί τον ιδιότυπο εκλεκτικισμό του. Τις ποικίλες επιδράσεις που δέχτηκε κατάφερε, ωστόσο, να τις υποτάξει στο δικό του μοναδικό ύφος, που το χαρακτηρίζει ο ιδεαλισμός, η μουσική αίσθηση, ο ρυθμός, η πνευματική μεταστοιχείωση της ζωγραφικής ύλης. Στα έργα που φιλοτεχνεί στη Βιέννη
και την Ελλάδα κατά την πρώτη διαμονή του (1903 - 1907) αναγνωρίζουμε την ισχυρή έλξη που άσκησε πάνω του η Sezession,η βιεννέζικη εκδοχή
του Συμβολισμού και της Αρ Νουβώ, και ιδιαίτερα ο Γκούσταβ Κλίμτ: η ανάπτυξη της σύνθεσης στην επιφάνεια, ο υψηλός ορίζοντας χωρίς ουρανό, η διακοσμητική σχηματοποίηση, η στιγμογραφία (pointillisme), τα ψυχρά χρώματα κυριαρχούν σε αυτά τα έργα. Μετά την επαφή του με την παρισινή πρωτοπορία (1909 - 1911) και την επιστροφή του στην Ελλάδα, ο Παρθένης ερμηνεύει το ελληνικό φως με ζωηρότερα χρώματα, επηρεασμένος από
τους μεταïμπρεσιονιστές ζωγράφους και τους φωβ. Οι Γάλλοι συμβολιστές, όπως ο Πυβί ντε Σαβάν, από τους παλαιότερους, και οι ναμπί, κυρίως δε ο Μωρίς Ντενί, από τους νεότερους, φαίνεται πως σφράγισαν το έργο του όχι μόνο στη μορφολογία, αλλά και στις θεματικές του επιλογές με τα θρησκευτικά έργα και τις ιδεαλιστικές αλληγορίες, που κυριαρχούν στη δημιουργία του ζωγράφου κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου. 

 πηγή : http://www.nationalgallery.gr/site/content.php?sel=612

Κωνσταντίνος και Ιουλία Παρθένη

                                                                            Εσταυρωμένος

                   Η νύχτα αποκρίνεται στα παράπονά μου

 

                                                                  Άγγελος με άρπα

                                                                  Αιγυπτιακό τοπίο

                                                         Νυχτερινός  Ορφέας

                                                       Αποθέωση του Αθανασίου Διάκου

                                                   Η Παναγία διαβάζει την Αγία Γραφή

 

                                                            Το λιμάνι της Καλαμάτας

πηγές : http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%82_%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%B8%CE%AD%CE%BD%CE%B7%CF%82
http://www.eikastikon.gr/zografiki/parthenis.html

Ηλεκτρικός Θησέας - Παύλος Σιδηρόπουλος

Με κάτασπρο πανί ένα καράβι απ' το πενήντα έχει να φανεί
και συ βιδώθηκες μες στο λιμάνι με ανθοδέσμη που 'χει μαραθεί.
Ηλεκτρικός Θησέας σε πηγάδι κι η Αριάδνη έχει μουγκαθεί
ηλεκτρικός Θησέας σε πηγάδι κι η Αριάδνη έχει μουγκαθεί.

Σε εδίκασαν να σπαταλάς τα χρόνια σε μια ζωή χωρίς προοπτική.
Χάνεσαι σαν το γλάρο στην Ομόνοια και όταν ψάχνεις λύση στην φυγή.
 

Πληρώνεις όσο-όσο τα διόδια και κομματιάζεσαι στην εθνική.
Ηλεκτρικός Θησέας σε πηγάδι κι Αριάδνη έχει μουγκαθεί.

Ποιος είναι ισοβίτης στο σκοτάδι ποιος αλαφιάζει δίχως πληρωμή;
Ποιος σκύβει στους αφέντες το κεφάλι και ποιος τα βράδια κλαίει σαν παιδί;
 

Ποιος ονειρεύεται πως κάποιοι άλλοι βγαίνουν και κάνουν πρώτοι την αρχή;
 

Ηλεκτρικός Θησέας σε πηγάδι κι η Αριάδνη έχει μουγκαθεί.

Ναυάγια ονείρων αρμενίζουν και τα κεφάλια γεμισαν σκουριά.
Στα σούπερ μάρκετ τέλειωσε η ελπίδα και συ κοκκαλωσες στη σκαλωσιά.
 

Πού πήγαν οι τρακόσοι του Λεωνίδα και τι θα πούμε τώρα στα παιδιά;
Ηλεκτρικός Θησέας; Και τα λοιπά.

Φοβάσαι ότι θα 'ρθει καταιγίδα και θα μας πνίξει όξινη βροχή,
βάλε σε γυάλα μέσα την πατρίδα και κρύψε την καλά μέσα στη γη.
Μήπως την ψάχνουν σαν την Ατλαντίδα αφού η Πανδώρα ανοίγει το κουτί;
 

Ηλεκτρικός Θησέας σε πηγάδι κι η Αριάδνη έχει μπερδευτεί.

Ψηφοθηρία, λόγοι κι εμβατήρια ποτέ δεν έφεραν την αλλαγή
για αυτό και χάθηκες στα σφαιριστήρια και μες στα γήπεδα την Κυριακή.
 

Τώρα καθώς κοιτάς τα διυλιστήρια ρωτάς ποιοι σ' έχουν βάλει στο κλουβί.

 

Ηλεκτρικός Θησέας σε πηγάδι κι η Αριάδνη έχει τρελαθεί.

Να κλείσεις θες πληγή θανατηφόρα και μες στα νέα ψάχνεις για δουλειά.
 

Τα δάκρυα σου γίνονται μαστίγια και τον λαιμό σου σφίγγουν σα θηλιά.
 

Όσα τα κέρδισες με τα μαρτύρια τα παζαρεύουν πάλι στα χαρτιά,
τρέχεις να ψάξεις μες στα καταφύγια και βρίσκεις μιαν αιχμάλωτη γενιά.

Μια πλαστική ανέμισες σημαία, πίστεψες σ' έναν άγνωστο θεό
κρέμασες το μυαλό σε μια κεραία ειδήσεις σίριαλ και τσίχλα ροκ.
Και πώς θα ξημερώσει άλλη μέρα όταν τα λάθη κλέβουν τον καιρό;
Και πώς θα ξημερώσει άλλη μέρα όταν το ψέμα σέρνει τον χορό;

Ζωγράφισε έναν ήλιο στο ταβάνι, μίλησε με τ' αγέρι της νυχτιάς
και χόρεψε μαζί με τη σκιά σου στους ήχους μιας αδύναμης καρδιάς.
Πάρε τηλέφωνο την μοναξιά σου ή βγες ξανά στον δρόμο της φωτιάς
πάρε τηλέφωνο την μοναξιά σου ή βγες ξανά στον δρόμο της φωτιάς.