“ Λοιπόν ας ελπίζωμεν και ας ζητούμεν να είμεθα εύθυμοι”
Ο Νικόλαος Γύζης είναι ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες ζωγράφους και ανήκει στη σχολή του Μονάχου, μεταξύ των οποίων είναι και ο Νικηφόρος Λύτρας, ο Κωνσταντίνος Βολανάκης, ο Ιωάννης Αλταμούρας και άλλοι. Γεννήθηκε στο Σκλαβοχώρι της Τήνου και από μικρή ηλικία έδειξε την κλίση του στη ζωγραφική. Οι δικοί του μετακόμισαν στην Αθήνα το 1850 και ως το 1864 φοιτά στο Σχολείο Τεχνών. Στο τέλος των σπουδών του, μέσω ενός φίλου του και επίσης σημαντικού ζωγράφου, Νικηφόρο Λύτρα, γνωρίζει τον πλούσιο φιλότεχνο Νικόλαο Νάζο, ο οποίος μεσολαβεί και του δίνεται υποτροφία από το Ευαγές Ίδρυμα του Ναού της Ευαγγελιστρίας Τήνου και συνεχίζει τις σπουδές του το 1865 στην Ακαδημία του Μονάχου. Μαζί του είναι και ο Λύτρας. Για να ανταπεξέλθει ο Γύζης στις δυσκολίες που του προκαλούν οι καθυστερήσεις της υποτροφίας του ζωγραφίζει μικρούς πίνακες, οι οποίοι αγοράζονται εύκολα και γρήγορα ενστερνίζεται το πνεύμα του Μονάχου, ώστε να χαρακτηρίζεται ο «γερμανικότερος των Γερμανών». Πρώτος δάσκαλός του ήταν ο Άνσουτς κι ακολούθησε ο Α. φον Βάγκνερ, στην τάξη του οποίου μπήκε τον Απρίλιο του 1867. Το 1870 σημειώνει σημαντική επιτυχία με έναν πίνακα του κύκλου της Γερμανικής ηθογραφίας με θέμα την “Εξέταση των σκύλων”. Το 1871 κερδίζει το ασημένιο μετάλλιο της Ακαδημίας και χρηματικό έπαθλο για το έργο του “Ειδήσεις νίκης”. Αποκτά σπουδαία φήμη στη Γερμανία.
Το 1872 επιστρέφει στην Ελλάδα και μετά από ένα σύντομο ταξίδι στη Μ. Ασία με τον Λύτρα ξαναγυρίζει στη Γερμανία. Τον Αύγουστο του 1880 ανακηρύσσεται επίτιμο μέλος της Ακαδημίας Καλών Τεχνών του Μονάχου και την Πρωτοχρονιά του 1881 αναγνωρίζεται επίσημα απ' την Ελλάδα. Το 1882 εκλέγεται καθηγητής της Ακαδημίας του Μονάχου και στη Διεθνή Έκθεση βραβεύεται για την ''Αποστήθιση''. Από το 1884 αρχίζει να μελετά σε βάθος τη ζωή και το πνεύμα των αρχαίων. Το 1887 ζωγραφίζει το λάβαρο του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Ακολουθούν πολλές διεθνείς διακρίσεις και βραβεία, καθώς και το αργυρό μετάλλιο για το ''Δίπλωμα των Ολυμπιακών αγώνων'' (1896) που είχε ως θέμα τον Ευαγγελισμό της Ελλάδας. Το καλοκαίρι του 1900 ο Γύζης αρρωσταίνει από λευχαιμία και τον Ιανουάριο του 1901 πεθαίνει στο Μόναχο.
τα πρώτα γράμματα
αγόρι με κεράσια
το γούρι
κορίτσι που παίζει
ο κουρέας
παππούς και παιδιά
η αποστήθιση
μητέρα και παιδί
μικρό κορίτσι
τ' αρραβωνιάσματα
το τάμα
Ιστορία
αράχνη
Ιδού ο Νυμφίος
Όλοι βλέπουν οράματα
ΑπάντησηΔιαγραφήκανείς ωστόσο δεν τ’ ομολογεί
πηγαίνουν και θαρρούν πως είναι μόνοι.
Το μεγάλο τριαντάφυλλο
ήτανε πάντα εδώ
στο πλευρό σου βαθιά μέσα στον ύπνο
δικό σου και άγνωστο.
Στο σύνορο είναι λιγοστά τα πεύκα
έπειτα μάρμαρα και φωταψίες
κι άνθρωποι καθώς είναι πλασμένοι οι άνθρωποι.
Ο κότσυφας όμως τιτιβίζει
σαν έρχεται να πιει
κι ακούς καμιά φορά φωνή της δεκοχτούρας.
Στο μικρό περιβόλι δέκα δρασκελιές
μπορείς να ιδείς το φως του ήλιου
να πέφτει σε δυο κόκκινα γαρούφαλα
σε μιαν ελιά και λίγο αγιόκλημα.
«Αποσπάσματα από το Θερινό ηλιοστάσι»Γ.ΣΕΦΕΡΗΣ